Formalin – ေဖာ္မလင္

မဂၤလာပါ ဆရာ၊ က်ေနာ္က ရန္ကုန္၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္ ၿမိဳ႕နယ္က ႕႕႕႕႕ ပါ၊ ခုတေလာ နာမည္ႀကီး ေနသည့္ မုန္႔ဟင္းခါး၊ ပဲျပား တို႔တြင္ Formarlin ဆိုေသာ ဓာတုမ်ား အသံုးျပဳ ၾကသည္ဟု ဆိုၾက ပါသည္။ ထို ဓာတုက လူေသကို ၾကာ႐ွည္ မပုပ္ေအာင္လည္း အသံုးျပဳ ၾကသည္ဟု ၾကားဖူး ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာ့အေနျဖင့္ ထို formarlin ဆိုသည့္ ဓာတုေဗဒ ႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သို႔ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို ဗဟုသုတ ရေစရန္ အလို႔ငွါ မ်ေဝေပး ေစလိုပါသည္။

ေက်းဇူးတင္လ်က္။

ေဖာ္မလင္ ဆိုတာ Formaldehyde (CH2O) (ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုဒ္) ကို ေရာထားတဲ့ ေဆးရည္ ျဖစ္တယ္။ လူေသ အေလာင္းေတြ။ အဂၤါ အစိတ္ အပိုင္း နမူနာ ေတြကို မပုပ္ေအာင္
ေဆးစိမ္ တာမွာ သံုးတယ္။ ပိုးေသေဆး အေနနဲ႔လဲ အေပ်ာ့စားကို သံုးႏိုင္တယ္။ ပဲျပား၊ ႏြားႏို႔နဲ႔ ခ်က္ႏို႔ဆီ ေတြမွာ ေဖာ္မလင္ ထည့္ၾကတယ္။

စားစရာ ေတြမွာ သံုးတဲ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာ၊ ပိုးသတ္ေဆး စတာေတြ ကိုေတာ့ လူသိမ်ား ပါတယ္။ စားေသာက္ကုန္ ေတြကို ေရာင္းပန္းလွေအာင္ (ဖေလဗာ) ကိုလည္း ထည့္ၾကတယ္။ အရသာ အတြက္ အခ်ဳိမႈန္႔ အလြန္အကြၽံ ထည့္တယ္၊ အခ်ဳိကဲေစဘို႔ ေဆးသၾကားကို သုံးတယ္၊ အေၾကာ္ေတြကို ႂကြပ္႐ြ ေနေစဖို႔ ပလတ္စတစ္ေရသန္႔ဘူးခြံ၊ (ပီဗြီစီ) ပလတ္စတစ္ေတြ ထည့္ေၾကာ္ ၾကတယ္။

အေရာင္၊ အနံ႔၊ အရသာ ပိုေကာင္းေအာင္၊ ဓာတု ပစၥည္းေတြကို ထည့္သုံး လာၾကတယ္။ ဝက္အူေခ်ာင္း၊ ၾကက္အူေခ်ာင္း တို႔ကို ယမ္းစိမ္းနဲ႔ နီေအာင္ လုပ္တယ္။ လက္ဖက္ကို ခ်ည္ထည္ ဆိုးေဆး အိုရာမင္အိုနဲ႔ စိမ္းဝါဝါ အေရာင္ ျဖစ္ေစတယ္။ ပုစြန္ကို ဆပ္ျပာရည္ ေဖ်ာ္ျပီး စိမ္တယ္။ မဲနယ္ ဆိုးတယ္။ လိေမၼာ္သီး အခြံေပၚမွာ အညဳိကြက္ ျဖစ္ေနရင္ Citrus Red No.2 ကို ဖ်န္းေပးၿပီး ေရာင္းတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သရက္သီး၊ ေထာပတ္သီး စတဲ့ သစ္သီးေတြကို မွည့္ေန သလို ျဖစ္ေအာင္ အက္သလင္း ဓာတ္ေငြ႔ ဖ်န္းတယ္။ မွ်စ္၊ နႏြင္းမႈန္႔၊ အေရာင္တင္ မႈန္႔နဲ႔ င႐ုတ္သီး မႈန္႔ေတြနဲ႔ အထားခံ သစ္သီးေတြ၊ ငါးနဲ႔ ပုစြန္ အသားျပား လႊာေတြမွာ Rhodamine B ေခၚ ခ်ည္ထည္ ဆိုးေဆး၊ လက္ဖက္ေျခာက္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ေဆာ့စ္ မွာ Orange II ထည့္တယ္။ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ အထိ အႏၲရာယ္ ေပးႏိုင္တယ္။

အရက္ခ်က္တဲ့ အခါ ဖားျပဳတ္၊ ဖိနပ္တာယာ ထည့္တယ္။ အခ်ဥ္ေဖာက္ ျမန္ေစရန္ဖို႔ ပိုးမႊားေတြ ကေန (စိုင္းယႏိုက္) အျဖစ္ ေျပာင္းေပးႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာ၊ ေသေစႏိုင္တဲ့ (အင္ဒရင္း) ပိုးသတ္ေဆး၊ ေဆး႐ြက္ႀကီး ထည့္ခ်က္ ၾကတယ္။ ငါးပိ လုပ္ရာမွာ ငါးအ႐ိုးေဆြး ျမန္ေစဖို႔ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ထည့္တယ္။

(ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုဒ္)က သက္ရွိတိုင္း အတြက္ အဆိပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုဒ္) ၃၇ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ၃၀ အမ္အယ္လ္ ၁ ေအာင္စ မ်ိဳခ် မိရင္ ေသေစႏိုင္တယ္။ အစာလမ္းကို
ေလာင္ေစႏိုင္တယ္။ အလာဂ်ီ ရႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ သီအိုရီက ၁၉၇၈ ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ အသက္ရႈ လမ္းအေပၚပိုင္း ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ သံုးလို႔ ေလထု အဆိပ္သင့္တယ္။ ၀ ဒသမ ၁ ပီပီအမ္ထက္ မ်ားရင္ မ်က္စိနဲ႔ အေရျပား အပါးစားေတြကို ေနမထိ ျဖစ္ေစတယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္။ လည္ေခ်ာင္း နာမယ္။ အသက္ရႈ ခက္မယ္။ အနံ႔ကေန ကေလးေတြမွာ ပန္းနာ ျဖစ္ေစတယ္။

၁၅-၆-၂ဝ၁၃ ေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သတင္းစာ တေစာင္မွာ သစ္သီးထဲပါ ေဖာ္မလင္က လူေတြကို ေသေစ ႏိုင္တယ္လို႔ သတင္းေဆာင္းပါး တပုဒ္ပါတယ္။ အသက္ရႈလမ္း၊ အစာလမ္း၊ ႏွလံုးနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြကို ထိခိုက္ေစတယ္။ ကင္ဆာ အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရးထားတယ္။

(ေဖာ္မလင္) က ၀ ဒသမ ၀၅ ပီပီအမ္ ရွိတာနဲ႔ အနံ႔ ရတယ္။ ၀ ဒသမ ၃ ပီပီအမ္ထက္ ေက်ာ္ရင္ မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔ လည္ေခ်ာင္းကို သက္ေရာက္တယ္။ ခဏခဏေတြ႔ၿပီး ၅ – ၃၀ ပီပီအမ္ ေက်ာ္ရင္ ပန္းနာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေရျပား အလာဂ်ီျဖစ္မယ္။ ေသြးအားနည္းတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ (ေဖာ္မလင္) ပါေနတဲ့ အသီးေတြက သဘာဝ အတိုင္း မွည့္လာ သလို ထင္ရတယ္။

အသီးကလည္း မာတင္းတင္း ရွိတယ္။ အေရာင္ေတာ့ နည္းနည္း မြဲတယ္။ အင္းဆက္ေကာင္ေတြ အနား မကပ္ခ်င္ဘူး။ အသီးေတြ၊ ႏြားႏို႔နဲ႔ တခ်ိဳ႕ အစားအေသာက္ေတြ အထား ခံေအာင္ သံုးတယ္။

၉-၆-၂ဝ၁၄ ေန႔သတင္း အရ အသီး ၈၂ မ်ိဳးထဲမွာ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုးသတ္ေဆး ေတြ႔ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အသီး + ႏြားႏို႔နဲ႔ ငါးေတြမွာ ေတြ႔တာပါ။ ရွိသင့္တာထက္ အဆ ၂ဝ ပိုေနတယ္။ ၁၄-၈-၂ဝ၁၄ ေန႔ကလည္း ဒါကာ ထရီဗ်ဴး သတင္းစာမွာ ေစ်းခ်ိဳတဲ႔ ေဖာ္မလင္ စမ္းနည္းလို႔ ပါတယ္။ ေဆးရည္ ၂ မ်ိဳး သံုးရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ပညာရွင္ ေတြက တိက်မႈ အတြက္ သံသယ ရွိတယ္။

(ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုဒ္) ကို သစ္သား၊ စကၠဴ၊ အထည္ အလိပ္ စက္ရံုေတြမွာ သံုးတယ္။ စက္ေတြက ထြက္တဲ့ (အိတ္ေဇာ) ေငြ႔ထဲမွာလည္း ပါေနတယ္။ နည္းနည္းေလးသာ ဝင္ယံုနဲ႔ေတာ့ ဒုကၡမေပးပါ။ (ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုဒ္) ကို အစား အေသာက္ လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးလာ ၾကတယ္။ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္၊ အသားငါး၊ ပင္လယ္စာ၊ မိႈေျခာက္။ အဲတာကို သံုးထားတဲ့ အစား အစာထဲမွာ ေတြ႔တာကို (TMAO) ဓာတ္လို႔ ေေခၚတယ္။ သူ႔အလို လိုလည္း ရွိေနတယ္။

• ပန္းသီး = 6.3-22.3
• ငွက္ေပ်ာသီး = 16.3
• ေဂၚဖီထုပ္ = 26.9
• သစ္ေတာ္သီး = 38.7-60
• မိႈေျခာက္ = 100-406 / 6-54.4
• အမဲသား၊ ဝက္သား၊ ဆိတ္သား = 2.5-20
• ပင္လယ္စာ = 4.6-34, 6.8, 1-98

အဲတာေတြကို ပံုမွန္သာ စားလို႔ ေရာဂါ မရေစပါ။ ဒီဓာတ္က ေရမွာ ေပ်ာ္ဝင္လို႔ မစားခင္ ပိုက္ကေန က်ေနတဲ့ေရနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း ေဆးသင့္တယ္။ ခ်က္ျပဳတ္ရာမွာ အပူခ်ိန္ 75°C ထက္ ေက်ာ္သင့္တယ္။

က်ေနာ္ေရးတာေတြက မီဒီယာ ႀကိဳက္မယ့္၊ လူေတြ စိတ္ဝင္စားတဲ့ တေစၧ ဇာတ္လမ္းမပါ။ အစစ္ေတြ ခ်ည္းသာ။ ျဖဲမေျခာက္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - ၇-၇-၂ဝ၁၆

by DVB

Originally published at - http://burmese.dvb.no/archives/158293