က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဗဟုသုတ၊ လိင္မႈကိစၥ၊ ေရာဂါမ်ားအေၾကာင္း၊ ေလ့လာေတြ႔႐ွိခ်က္မ်ား၊အစားအေသာက္နွင့္ လူေနမႈဘဝမ်ား





ဤဘေလာဂ့္ဆိုဒ္သည္ ဆိုင္မြန္စာၾကည့္ဆိုဒ္၏ ပရိတ္သတ္မ်ား တက္ေရာက္ ဖတ္႐ႈျခင္း လြယ္ကူျမန္ဆန္ ေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ ထပ္မံတိုးထားေသာ ဆိုဒ္ပြား တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါသည္။

Friday, May 5, 2017

Water poisoning ေရအဆိပ္သင့္ျခင္း




ဆရာ water poisoning ဆိုတာ တကယ္႐ွိ ပါသလား။ ႐ွိခဲ့ရင္ ႐ွင္းျပ ေပးပါခင္ဗ်ာ။

ေရအဆိပ္ သင့္ျခင္းလို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ေပမဲ့ ေသာက္တဲ့ - သံုးတဲ့ ေရထဲမွာ အဆိပ္ပါတာ မဟုတ္ပါ။ ေရသန္႔ဗူး ထဲက ေရေတြ တအားႀကီး ေသာက္ရင္လဲ အဆိပ္ သင့္ႏိုင္ တာကို ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆးစာနဲ႔ ဆို Water intoxication လို႔ ေခၚတယ္။ ေသေကာင္း ေသႏိုင္တယ္။ ဦးေႏွာက္လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္ေစမယ္။ Electrolytes ဓါတ္ဆား အခ်ိဳးအစား မမွ်ရာကေန Hyponatremia ေခၚတဲ့ (ဆိုဒီယမ္) နည္းတာ ျဖစ္ေစတယ္။

အမွတ္တမဲ့ေတာ့ ေရေတြ တအား ေသာက္တယ္ဆိုတာ ရွားပါတယ္။ Water drinking contests ေရေသာက္ ၿပိဳင္ၾကရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၁၂-၁-၂ဝဝ၇ တံုးက Hold Your Wee for a Wii ေရေသာက္ၿပီး ေသးမေပါက္နဲ႔ ဆိုတဲ့ ၿပိဳင္ပြဲဝင္သူ ၂၈ ႏွစ္ အရြယ္၊ ကေလး ၂ ေယာက္ အေမ Jennifer Strange ဟာ ေသသြားလို႔ ၿပိဳင္ပြဲစီစဥ္တဲ့ The End ေရဒီယိုက ေဒၚလာ ၁၆႕၅ သန္း ေလွ်ာ္လိုက္ ရတယ္။

ေဆးရံုေတြမွာ လူနာကို လိုတာထက္ ေရပါတဲ့ Drips ေတြ အမ်ားႀကီး သြင္းရင္လဲ ဒုကၡေပးမယ္။ ေရေကာင္း ေရသန္႔ကေန အဆိပ္လို႔ ေခၚေတာ့မယ္။ တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး အစစ္ျဖစ္တယ္။

၂ဝဝ၈ ေမ ၁၅ က ဗီယက္နမ္ (ထန္ဝွာ) ခရိုင္မွာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ ေရအဆိပ္သင့္လို႔ ေဆးရံု မတင္မီွ ျပဳစုေပးေနပံု


လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာ ပါးစပ္ႏႈတ္ခမ္း ကေန စအို အထိရွိတဲ့ အစာလမ္း ကေန ေရကို စုပ္ယူႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္။ အစာအိမ္နဲ႔ အူေတြကေန အမ်ားဆံုး စုပ္ယူေပးတယ္။ ေရ နဲ႔ (ဆိုဒီယမ္) ဓါတ္ဆားက တြဲေနတယ္။ တသမတ္ထဲ မွ်ေနရတယ္။ (ဆဲလ္) တခုရဲ႕ အျပင္ဝန္းက်င္နဲ့ (ဆဲလ္) အတြင္ကလဲ မွ်ေနရတယ္။ ေရက မ်ားသြား ခ်ိန္မွာ (ဆိုဒီယမ္) က နည္းသြားမယ္။ Hyponatremia ေခၚတယ္။ တေနရာရာမွာ ဓါတ္ဆား အခ်ိဳး အဆ ကဲမယ္ - နည္းမယ္ဆိုရင္ (ဆဲလ္) နံရံကေန Osmosis (ေအာ့စ္ေမာဆစ္) အျပန္အလွန္ စုပ္ယူ - စုပ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္စဥ္အရ ညီေစအာင္ ၾကိဳးစားလိမ့္မယ္။ (ဆဲလ္) ေတြ ေဖါင္းကားလာလိမ့္မယ္။ Intracranial pressure ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ဖိအားေတြ တက္လာလိမ့္မယ္။

Water intoxication ေရအဆိပ္သင့္ျခင္း လကၡဏာေတြ -

  1. • Headache ေခါင္းကိုက္မယ္၊
  2. • Personality changes (ပါဇင္နယ္လ္တီ) ေျပာင္းမယ္၊
  3. • Changes in behavior အမူအယာေျပာင္းမယ္၊
  4. • Confusion စိတ္ရႈတ္ေထြးလာမယ္၊
  5. • Irritability ဂနာမျငိမ္ျဖစ္လာမယ္၊
  6. • Drowsiness အိပ္ခ်င္လာမယ္။

ဆက္ၿပီးေတာ့

  1. • Difficulty breathing during exertion ၾကိဳးစားမႈ ရွိခ်ိန္မွာ အသက္ရွဴလို႔ ခက္လာမယ္၊
  2. • Muscle weakness ၾကြက္သားေတြ အားနည္း လာမယ္၊ Twitching အလိုလို လႈပ္မယ္၊ Cramping နာမယ္၊
  3. • Nausea ပ်ိဳ႕မယ္၊ Vomiting အန္မယ္၊
  4. • Thirst ေရငတ္လာမယ္၊
  5. • Sensory information နာတာ-ထိတာ-ဖိတာကိုသိမႈေတြ အားယုတ္လာမယ္။

ဆက္ဆိုး လာမယ္ဆိုရင္

  1. • Papillary သူငယ္အိမ္တံု႔ျပန္မႈေလွ်ာ့လာမယ္၊
  2. • Vital signs အေရးအႀကီးဆံုး လကၡဏာေတြ ထိခိုက္လာမယ္။ ဥပမာ Bradycardia ႏွလံုးခုန္ ေနွးမယ္၊ Widened pulse pressure ေသြးဖိအား ေျပာင္းလာမယ္။ အထက္ေသြး ဖိအားနဲ႔ ေအာက္ေသြး ဖိအား ကြာဟလာမယ္။
  3. • • Cerebral edema ဦးေႏွာက္ေရာင္လာမယ္။
  4. • Brain stem ဦးေႏွာက္အေျခေနရာကိ ုဖိအား သက္ေရာက္လို႔ ဆက္ျဖစ္စရာေတြ ျဖစ္လာမယ္။
  5. • Central nervous system dysfunction ဗဟိုဦးေႏွာက္-အာရံုေၾကာစနစ္ ထိခိုက္လာမယ္။
  6. • Seizures တက္မယ္၊ Coma သတိလစ္မယ္၊ Death ေသမယ္။

ဘယ္လိုလူေတြမွာ ပိုဆိုးသလဲ။

  1. • ကေလး ငယ္ေလ ဆိုးေလ။ ၉-၆-၂ဝဝ၂ မွာ ၄ ႏွစ္သမီးေလး Cassandra Killpack ကို မေအျဖစ္သူက ေရတဂါလံ ကုန္ေအာင္ အေသာက္ ခိုင္းရာ ကေန ေသသြားလို႔ သူ႔အေမ Jennette Killpack ေထာင္က်တယ္။
  2. • Marathon runners မာရသြန္ အေျပးသမား အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေရေသာက္ မ်ားရာ ကေန Sodium levels 135 mmol/L ေအာက္က် လာခ်ိန္မွာ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျဖစ္လာမယ္။
  3. • Overexertion ခြန္အား အသံုးမ်ားတာ ကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေမာလြန္းလို႔ ေရေတြ တအား ေသာက္ရင္ ျဖစ္မယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ၁၂-၉-၁၉၉၉ မွာ စစ္သင္တန္း ဆရာ Michael J. Schindler ေသဆံုးရတယ္။
  4. • MDMA (Ecstasy) ေဆးမ်ိဳး ေသာက္ၿပီး လုပ္သင့္တာထက္ ပိုၿပီး ခြန္အားစိုက္ရာ ကေနလည္း ျဖစ္မယ္။
  5. • Heat stress သိပ္ပူခ်ိန္မ်ိဳးမွာ နားေနရင္နဲ႔ ေရေတြ အေသာက္မ်ား ရင္လဲ ျဖစ္မယ္။
  6. • Psychogenic polydipsia စိတ္ေရာဂါ ရွိသူေတြက ေရပို ေသာက္တယ္။
  7. • Oxcarbazepine ေဆးေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
  8. • Diabetes insipidus ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Treatment ဘယ္လိုကုသမလဲ

Mild intoxication ေတာ္ေတာ္ တန္တန္က ေရာဂါ လကၡဏာ မျပေသးပါ။ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္
  1. • Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆး ေပးရမယ္။
  2. • Vasopressin receptor antagonists ေဆးကိုလဲ သံုးတယ္။

From : Dr. တင့္ေဆြ

Originally published at - https://www.facebook.com/drtintswe

No comments:

Post a Comment